Wzrost dziecka jest jednym z podstawowych badań kontrolnych przeprowadzanych w ramach tzw. bilansu zdrowia dziecka. Kontrola tempa wzrostu i wagi maluszka, pozwala nam ocenić czy rozwój dziecka jest prawidłowy. Szczegółowo i dokładnie przeprowadzone badanie umożliwia wczesne wykrycie poważnych chorób genetycznych czy endokrynologicznych.

Jak szybko rośnie dziecko?

Wzrost podobnie jak waga jest cechą osobniczą. W zależności od warunkowań genetycznych i anatomicznych i fizjologicznych, każdy maluszek będzie rozwijał się inaczej. W okresie rozwoju dziecko rośnie w trzech fazach:

  • faza niemowlęca w tym okresie maluszek rośnie i rozwija się bardzo szybko, statystycznie rośnie o 20- 25 cm
  • faza do okresu dojrzewania- rozpoczyna się w drugim roku życia, w tym okresie dziecko nie rośnie już tak szybko. Po dziewiątym roku życia wzrasta o około 5 cm na rok.
  • dojrzewanie – to dynamiczny okres w rozwoju, każdego młodego człowieka. Przyjmuje się, iż dziecko w tym okresie może urosnąć nawet o 12 - 15 cm. Fizjologicznie przestajemy rosnąć wraz z zakończeniem etapu dojrzewania.

Co to jest i do czego służy siatka centylowa?

Siatki centylowe to wykresy, które skutecznie ułatwiają ocenę przeprowadzonego badania. Nanosząc na siatkę wagę, wzrost i wiek dziecka, w szybki sposób dostajemy informacje czy dziecko mieści się w odpowiednim przedziale. Tym samym czy jego rozwój przebiega we właściwy sposób. Podwyższenie lub obniżenie wyniku o ponad 50 percentyli, to informacja dla pediatry, iż należy dokładniej przyjrzeć się konkretnemu maluchowi. Mamy oddzielne siatki dla chłopców i dziewczynek.

Od czego uzależniony jest wzrost naszego dziecka?

Już w okresie rozwoju prenatalnego dziecko nabiera cech osobniczych, pośród tych cech znajduje się również wzrost. Podstawowym czynnikiem determinującym nasz wzrost jest podłoże genetyczne. Jeśli rodzice bądź dziadkowie są niskiego wzrostu, dziecko prawdopodobnie również będzie niskie. Kolejnym czynnikami są:

  • przebieg ciąży – niewłaściwa dieta, używki czy poważna choroba matki mogą opóźnić bądź całkowicie spowolnić rozwój dziecka
  • dieta, sposób odżywiania – dzieci niedożywione, które spożywają za mało cennych składników pokarmowych w tym budulcowych, mogą być mniejsze od rówieśników
  • kondycja fizyczna – jest to szczególnie istotny czynnik we wczesnych fazach rozwoju dziecka. Spacery na świeżym powietrzy, raczkowanie stawianie pierwszych kroków czy gimnastyka, skutecznie wzmacnia nasze kości i mięśnie.
  • poziom stresu – dzieci są wrażliwe. Jeśli maluch nie czuje się kochany brakuje mu ciepła i miłości rodziców. Jego rozwój psychologiczny i anatomiczny zostaje zahamowany.
  • stan zdrowia – jeśli dziecko choruje na przewlekłą ciężką chorobę, opóźnia to jego rozwój. Ponad to choroby o podłożu endokrynologicznych np. zaburzenie wydzielania hormonu wzrostu czy hormonów płciowych, warunkują zaburzenia w prawidłowym rozwoju.
  • sen – zdrowy spokojny sen, jest istotnym czynnikiem warunkującym nasz prawidłowy wzrost. To właśnie w trakcie snu zostaje wydzielony hormon wzrostu

O czym informują nas zaburzenia wzrostu?

Badanie wzrostu dziecka to nie tylko informacja czy w przyszłości nasz maluch zostanie koszykarzem czy modelką. Regularnie przeprowadzany (raz na 6 miesięcy) bilans zdrowia dziecka, dostarcza pediatrom niezbędnych informacji o rozwoju dziecka. Tym samym pozwala na wczesne rozpoznanie groźnych chorób w tym:

  • zaburzeń układu endokrynologicznego w tym niskowzostowości
  • wadach serca
  • schorzeniach metabolicznych
  • zaburzeniach wchłaniana
  • niedorozwoju nerek
  • zespole Downa
  • innych np. astma, alergia

Jaki wzrostomierz do gabinetu?

Badanie wzrostu to istotne badanie, które dostarcza istotnych informacji diagnostycznych. Dlatego też potrzebujemy niezawodnego, dokładnego przyrządu pomiarowego. Wybieramy sprawdzone marki. Producentów markowego sprzętu medycznego. Wówczas mamy pewności, iż zakupiony sprzęt jest dokładny, trwały w przypadku usterek będziemy mogli skorzystać z ofert serwisowej. Miarki możemy dla ułatwienia przyporządkować do dwóch grup: miarki przenośne oraz ścienne.

Przyrządy pomiarowe przenośne. Mogą mieć postać stojaka dla starszych dzieci, dla niemowląt będą to płaskie maty pomiarowe lub infantometry. Przyrząd pomiarowy powinien być szczegółowy i dokładny co do minimetra. Dobrze skonstruowany powinien zapewniać komfort badania, zarówno dla pacjenta jaki lekarza. Stojak pomiarowy powinien być stabilny, najlepiej z teleskopem. W wybranych modelach może mieć wmontowaną jednocześnie waga kolumnowa co skutecznie ułatwia pełne badanie pacjenta. Zaawansowane model np. SECA 274 posiadają dodatkowo funkcję bezprzewodowej transmisji danych. Wybrane miarki SECA ponadto posiadają elektroniczne wyświetlacze, so skutecnzie ułatwie odczytanie wyniku pomiaru. Dodatkowe funkcje: alarmu, auto - resetowania czy auto-kalibracji. Przed zakupem warto dokładnie zapoznać się w ofertą. Czasem jednorazowy większy wydatek, skutecznie podniesie nam komfort pracy na lata.
Miarki ścienne, ten typ wzrostomierzy, opracowany jest specjalnie do montażu na ścianie, przystosowany jest do pracy z dokładnością co do milimetra „od stóp do głów”.

Miarki ścienne. Posiadają szeroki suwak pomiarowy i pozycjoner pięt dla zapewnienia komfortowego i dokładnego pomiaru. Wbudowany teleskop ułatwia odczytywanie wyników na wysokości wzroku. Miarki tego typu są trwałe i wytrzymałe.

Jak przeprowadzić badanie z użyciem miarki stojącej?

Pacjent powinien być rozebrany (widzimy czy się nie garbi) na boso. Kolana i stopy złączone. Ręce swobodnie wzdłuż ciała. Wzrok powinien być skupiony przed siebie. Pomiar powtarzamy trzykrotnie, pomiędzy kolejnymi pomiarami pacjent powinien przejść kilka kroków. Obliczamy średnią z trzech kolejnych pomiarów, po czym zapisujemy z podaniem dokładnej daty i godziny. Otrzymany wynik porównujemy na siatce centylowej.

Miarki dla niemowląt.

Miarki dla niemowląt to specjalna grupa miarek dedykowana do badań najmłodszych. Miarki przenośne mogą mieć postać:

  • maty- najprostsze podstawowe modele
  • małej wanienki – infantometry
  • wzrostomierze statyczne - które można na stałe przykręcić do przewijaka lub zamontować przy ścianie

Cechą charakterystyczną tego typu urządzeń są: duże ograniczniki głowy i stóp umożliwiają łatwy pomiar długości. Pamiętajmy, iż we wczesnej fazie rozwoju niemowlak nie prostuje samodzielnie nóżek. Dlatego pomiar wykonujemy stopniowo – od głowy do bioder, następnie do wymości kolan i stóp. Przeprowadzając badanie u maluszka, zwróćmy uwagę na szybkość i poprawną technikę pomiaru. Gabinet pediatry, obcy ludzi, specyficzne światło i zapach niejednokrotnie wywołuje strach i niepokój u dziecka. Postarajmy się sprawnie przeprowadzić badanie, unikajmy przedłużania i koniecznie zadbajmy o odpowiednią temperaturę w gabinecie. Zimno potęguje odczuwanie stresu.